DAT ve DAP Nedir?

Milletlararası Ticaret Odası ( International Chamber of Commerce / ICC ) tarafından ilk olarak 1936 yılında yayınlanan ve dünya çapında sözleşmesel bir standart olarak kabul edilen INCOTERMS, yayınlandığı günden bu yana aralıklarla güncellenmektedir. Bu güncellemeler, uluslararası ticaretin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yapılmaktadır. Yayınlanmasından bu yana ilk değişiklik 1957 yılında ve en son 2011 yılbaşı itibariyle geçerli olacak ve INCOTERMS 2010 diye anılacak şekilde 7. kez değişmiştir.

INCOTERMS diye anılan ve Türkçe olarak "Teslim Şekilleri" diye adlandırdığımız kurallar, ticarette tarafların karşılıklı yükümlülüklerini tanımlayarak, yanlış anlamaların ve daha sonra pahalıya mal olabilecek uyuşmazlıkların engellenmesini amaçlamaktadır. Son yapılan değişikliklerde 4 adet kural ( ki bunlar DAF, DES, DEQ, DDU terimleridir ) kullanımdan kaldırılmıştır. Böylece 9 adete inen kurallara yeni 2 kural ( DAT ve DAP ) eklenmiş ve kural sayısı 11 olarak benimsenmiştir.

DAT ( Delivered At Terminal / Terminalde Teslim ) kuralı kara, demiryolu, denizyolu, içsular (nehir, göl), hava taşımacılığı gibi, hangi taşıma şekli seçilirse seçilsin kullanılabilir. Öte yandan birden fazla taşıma şeklinin bir arada kullanıldığı teslim şekillerinde de kullanılması mümkündür. Bu teslim şeklinde satıcının (ihracatçı) mallarını, belirlenen varış yerinde, gelen taşıma aracından indirilmiş bir şekilde alıcının (ithalatçının) tasarrufuna bırakmakla malları teslim ettiği varsayılır. Satıcı (ihracatçı) malların belirlenen varış terminaline kadar getirilmesi ve varışta araçtan terminale indirilmesi için gereken tüm masrafları ve işlemleri üstleneceği gibi, tüm bu işlemlerin taşıdığı riskleri de üstlenir. Satıcı (ihracatçı) DAT teslim şeklini seçmiş ise, malların ihracı için gereken gümrük işlemlerini yapmalıdır. Ancak, her ne kadar mallar varış yerinde terminale indirilmiş bir şekilde teslim ediliyor ise de malların ithalatı için gereken gümrükleme işlemleri, alıcının (ithalatçının) yükümlülüğüdür. Ayrıca alıcı (ithalatçı) malların sigortalanmasını isterse, sigorta yaptırmak için gereken bilgileri alıcıya vererek ve sigorta masraflarını üstlenerek, satıcının (ihracatçı) malları sigorta ettirmesini isteyebilir.

DAP ( Delivered At Place / Belirlenen Yerde Teslim ) kuralı da aynen DAT kuralına benzer şekilde kara, demiryolu, denizyolu, içsular (nehir, göl), hava taşımacılığı gibi, hangi taşıma şekli seçilirse seçilsin veya birden fazla taşıma şeklinin bir arada kullanıldığı teslim şekillerinde kullanılabilir. DAT kuralında olduğu gibi satıcının (ihracatçı), ihracat için gereken gümrük işlemlerini yapması gerekse de varışta ithalat için gerken gümrük işlemleri alıcı (ithalatçı) tarafından yapılmalıdır. Sigorta konusu da aynı DAT kuralında olduğu gibi olup satıcının sigorta ettirme sorumluluğu yoktur. Yine aynı şekilde satıcı (ihracatçı), DAP teslim şeklinde, malların belirlenen varış terminaline kadar getirilmesi, varışta araçtan terminale indirilmesi için gereken tüm masraflar ve işlemler ile tüm bu işlemlerin taşıdığı riskleri de üstlenecektir.

Her iki teslim şeklinin ortak yönlerinden birisi, teslim işleminin varış yerinde gerçekleşmesidir. Bir diğeri ise varış yerine kadar yapılacak tüm masraflar satıcının (ihracatçı) yükümlülüğü olduğu için, tarafların bu varış yerini mümkün olan azami açıklıkla belirlemesinde büyük yarar vardır. Birbirlerinden farklı olarak ise DAT kuralında mallar taşıma aracından indirilmiş olarak ve DAP kuralında ise taşıma aracının üzerinde alıcının tasarrufuna bırakılacaktır.

Öte yandan tüm INCOTERMS kurallarının ödeme şekilleriyle ilgisi olmadığının ve mal bedellerinin ödenmesiyle ilgili herhangi bir düzenleme getirmediğinin altını çizmekte fayda görmekteyiz.

http://www.istekobi.com.tr/kobi-bilgi-merkezi/makaleler/dat-ve-dap-nedir-m571.aspx